Veelgestelde vragen

Is het echt waar dat je kanker kunt krijgen van genetisch gemanipuleerd voedsel?

Wij kunnen u het antwoord hierop echt niet vertellen. Wij zijn zelf geen medici of wetenschappers. Wij kunnen u alleen er op wijzen dat er over de hele wereld artsen en wetenschappers zijn die zich ernstige zorgen maken over de vermeende veiligheid van genetisch gemanipuleerde voeding.
Niet alleen onbekenden, ook Nobel-prijs winnaars.
Wier waarschuwingen totaal genegeerd worden: door Regeringen, bedrijven, collega-wetenschappers en media.

Inderdaad hebben enkele wetenschappers ontdekt dat het heel aannemelijk is dat genetisch gemanipuleeerd voedsel kan leiden tot kanker en andere ziekten. Ook zijn er verschillende proeven gedaan waarbij proefdieren ziek tot ernstig ziek werden. Vooral jonge dieren in de groei. Dit suggereert dat de grootste risico's voor jonge en opgroeiende kinderen gelden, en ik adviseer u om het zekere voor het onzekere te nemen. Voor een definitief wetenschappelijk oordeel is meer en grondiger onderzoek nodig, maar de aanwijzingen zijn zo overduidelijk dat dit geen reden mag zijn om geen maatregelen te nemen, nu meteen. (Voorzorg-principe)
(Zie ook onze literatuur-verwijzingen)

De bewijslast ligt bij de wetenschappers die beweren dat genetisch gemanipuleerd voedsel aanvaardbaar veilig is, en moet niet verlegd worden naar de wetenschappers die met aanwijzingen komen dat er iets mis zou kunnen zijn.

Ik denk dat het raadzaam is dat jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een zwakke gezondheid zoals bejaarden GEEN genetische gemanipuleerd voedsel eten. Alleen mensen met een sterk en volwassen immuunsysteem zullen geen hinder ondervinden van de belasting die genetisch gemanipuleerd voedsel voor de gezondheid lijkt te zijn.
6-3-2002

Zijn deze risico's niet vrij onwaarschijnlijk?

"De redenen die uw mailtje opsomt, zouden natuurlijk kunnen kloppen maar op het eerste gezicht lijkt het me vrij onwaarschijnlijk dat DNA ongeschonden door de maagwand komt, elders niet slechts in een cel maar zelfs in een celkern belandt en daar nog actief wordt ook." (Bart V.)

"De gebruikte technieken tonen de aanwezigheid van DNA aan (dat in hoge doses is toegediend), maar nog nooit is aangetoond dat het ECHT in het genoom is geintegreerd, laat staan dat het overerfbaar zou zijn." (M.H.)

M.K.: Volgens mij zijn alle stappen die nodig zijn voor het ontstaan van ellende in hun afzonderlijkheid reeds waargenomen. (zie Noot 3 en 4) Dat de combinatie dan ook kan optreden, ligt voor de hand. Of die kans groot of klein is, kan ik niet zeggen. Hoe dan ook is het niet waarschijnlijk dat er NU al mensen overlijden t.g.v. kanker, gezien de lange tijd die nodig is voordat de ziekte merkbaar wordt. Maar dat ggo-voedsel 'het veiligste voedsel is dat er bestaat' (industrie/Regering/min.Brinkhorst) lijkt onhoudbaar. 8-3-2002

Als het niet veilig was, dan zou de overheid het toch nooit toestaan?

Dat zou je wel denken. De praktijk wijst echter uit dat de relevante informatie niet in ogenschouw genomen wordt door de Regering. Bezwaren wuift men weg, want die leiden maar tot onrust. (De Britse Premier heeft er persoonlijk een rol in gehad dat de waarschuwingen van Prof. Pusztai onderdrukt werden.)
De pijnlijke waarheid is dat onze overheid ook ooit bepleit heeft om radioactief afval in zee te dumpen, DDT te sproeien, enzovoort. Is de geschiedenis slechts voorspel?
(Momenteel verspreidt de overheid zelfs willens en wetens kankerverwekkende stoffen in ons milieu die zij niet netjes wenst op te ruimen, zie sociale databank nederland ).
22-2-2002

Wetenschappers en bedrijven zijn toch niet gek? Die gaan toch niet opzettelijk risico's nemen?

Wetenschappers zijn erg gespecialiseerd, en hebben meestal geen ruime blik buiten hun eigen vakgebied. Een moleculair bioloog weet vaak even weinig van medische zaken als u of ik. Toch vellen die mensen oordelen over die terreinen, alsof zij deskundige zijn.
Een ander probleem is de commercialisering van wetenschap. Door afhankelijkheid van het bedrijfsleven kunnen wetenschappers eigenlijk nooit onderzoeken wat ze zelf zouden willen onderzoeken, en de druk om geen onaangename dingen (voor de bedrijven) te zeggen is groot.
Wat de bedrijven betreft: de meeste bedrijven zijn gericht op winst maken voor de aandeelhouders. De directie geeft daarom de accountants de vrije hand om "in het vlees te snijden"; hierbij verdwijnen als eerste de "overtollige" extra veiligheidstests.
Tot slot kun je zeggen dat zelf-kritiek altijd moeilijk is. Maar de overheid staat toe dat het meeste onderzoek achter gesloten deuren plaats vindt, waardoor geen controle van buiten mogelijk is.
19-2-2002

Is het nodig om genetisch gemanipuleerd voedsel te verbieden? Kunnen de problemen niet verholpen worden?

De huidige problemen met het huidige voedsel (dat we nu al eten) kunnen op zich zeker verholpen worden. Maar er is nog zo weinig bekend over genetische manipulatie dat ik niet verwacht dat we deze techniek op korte termijn zullen leren beheersen. Ter vergelijking: natuurkundigen doen al 50 jaar onderzoek naar kern-fusie, en gedurende al die tijd hoopte men in 10 tot 20 jaar tot toepasbare resultaten te komen maar het lukt alsmaar niet. Genen zijn oneindig veel complexer om te begrijpen dan de waterstofatomen en magneetvelden die bij kern-fusie een rol spelen, dus dat voorspelt niet veel goeds voor de gen-technologie.
Er zijn al een aantal heel onaangename verrassingen geweest met genetische manipulatie:
• In Japan zijn mensen overleden toen een bacterie die een aminozuur produceerde voor een voedingssupplement genetisch werd gemanipuleerd: de bacterie ging onverwacht een giftige stof in veel grotere hoeveelheden dan vroeger produceren.
• Een bacterie, bedoeld om vraat-insecten te doden, veranderde planten in groen slijm.
• Een virus, bedoeld om muizen onvruchtbaar te maken, doodde hen.
De kern van de zaak is, dat genetische manipulatie, juist op de lange termijn, heel erg onvoorspelbaar is.
Het is een kwestie van tijd voordat er iets misgaat, dat we niet meer terug kunnen draaien. Willen we wachten tot dat moment daar is?
19-2-2002

Nederland kan toch helemaal niet in zijn eentje besluiten genetisch gemanipuleerd voedsel te verbieden?

Ik denk dat Nederland dat wel kan, als de Regering zich bewust zou zijn van het gevaar. Maar ook als Nederland dat recht binnen de Europese Unie of de WTO niet meer zou hebben, dan nog zou onze Regering gewoon zich kunnen gaan verdiepen in de werkelijke feiten en ons de waarheid kunnen gaan vertellen over genetische manipulatie. Met goede etikettering kunnen we dan, geheel democratisch en volgens de vrije markt, de producenten dwingen om gentech-vrij te gaan leveren.
19-2-2002

Hoe zit het met voorlichting in het onderwijs?

Er is de vrees dat er niet genoeg jonge mensen zullen zijn, die biotechnologie gaan studeren, waardoor er een tekort op de arbeidsmarkt zal ontstaan. Hieronder een aantal uitspraken van Kabinet en Kamerleden (geen integraal verslag, dat vindt u op www.overheid.nl/op verslag nota-overleg 28-1-2002).


Minister Hermans:	Er is geen tekort op deze aardbodem of er wordt wel naar gekeken hoe dat via het onderwijs kan worden opgelost, of het nu om informatica gaat, lifescience, leraren, gezondheidszorg.
De heer Poppe (SP):	Ik bespeurde bij de minister ook een vorm van enthousiasme over het betrekken van de lifesciencebedrijven bij die onderwijspakketten. Dat lijkt verrekte veel op sponsoring. Maar die lifesciencebedrijven kunnen toch niet hun lobby op de studenten loslaten?
Minister Hermans:	De Stichting WeTeN ontwikkelt een adoptieplan voor intensieve contacten tussen universiteiten en scholen. Er wordt op dit moment in de examenvakken op de middelbare scholen verder gestalte gegeven aan die ontwikkeling. Het zit dus in de reguliere pakketten voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Ook in het basisonderwijs willen wij dit element laten zien, zodat men niet een negatieve keuze maakt. Wij laten ook mensen uit de techniek zelf voor de klas komen, zelfs in het basisonderwijs. Laat mensen uit de lifescience via het adoptieplan van de Stichting WeTeN op scholen duidelijk maken wat dat onderzoek inhoudt, zodat leerlingen daar ook warm voor worden gemaakt. In de struggle for jobs en opleidingen weten zij dan wat de verschillende mogelijkheden zijn. Dan voorkomen wij ook vooroordelen in de zin van: dat lijkt mij helemaal niet leuk, want je zit dan de hele dag dit of dat te doen.
Mevrouw Ross-van Dorp (CDA):	Ik hoor dat de minister zeer enthousiast is over het adoptieplan universiteiten-basisscholen. Ik kan mij voorstellen dat zich dat niet alleen op de kennisverwerving richt, maar ook op wat ik de vorming in het hoofd heb genoemd: het denken in dilemma's, het debat erover.
De heer Stellingwerf (Christen-Unie):	Ik hoor dat de minister al op de basisschool voordrachten wil laten geven. Daar kan ik mij niet zoveel bij voorstellen. Laat in ieder geval de kinderen op de basisschool ook nog een beetje kind blijven.
Minister Hermans:	Je moet niet wachten tot de leerlingen op het voortgezet onderwijs zitten. Voor je twaalfde zou je al zoveel invloed hebben, dat er daarna weinig meer te beinvloeden is. Toen ik dat hoorde dacht ik: 'goed dat ik dat nu weet'.


8-3-2002